Yıllık İzin Nedir, Süresi Ne Kadar, Nasıl Kullanılır?

Çalışanlar, yıllık izin hakları ile uzun bir süre dinlenme fırsatı bulurlar. Yasal bir hak olan yıllık izin, mental açıdan da fayda sağlayıp çalışanların motivasyonunun yükselmesine katkı sağlar. Yıllık izin uygulaması konusunda hem çalışanlar hem de işverenler hak ve sorumluluklarını bilmesi önemli. Bu doğrultuda “Yıllık izin kaç gün, yıllık izin nasıl kullanılır, yıllık izin ücreti nasıl hesaplanır?” gibi sorulara cevap verdik. 

Yıllık İzin Nedir?

Yıllık izin, çalışanların her yıl belirli süreler dahilinde hak kazandığı ücretli bir izin türüdür. Yıllık ücretli izin hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışanlara tanınmıştır. Yani işverenler tarafından kullandırılması zorunludur. Kullanma ve kullandırma sürecinin nasıl uygulanacağı da Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği ile belirlenmiştir. Ayrıca ücretli izin sınıfında olduğu için bu izni kullanan çalışanların ücretinden de herhangi bir kesinti yapılmaz.  

Yıllık Ücretli İzin Hakkı Nasıl Kazanılır?

Yıllık izin, adından da anlaşılabileceği üzere her yıl kullanılan bir izindir. Çalışanlar, 1 sene dolunca senelik izin hakkı kazanırlar. Yani 1 yıl dolmadan yıllık izin kullanmak söz konusu değildir. Bir personel, aynı iş yerinde 1 yıl çalıştıktan sonra ilk yıllık izin hakkını elde ederken iznin kaç gün olacağı da toplam çalışma süresiyle alakalıdır. Ayrıca bu 1 yıllık süreye deneme süresi, hafta tatili ve bayram tatilleri de dahildir. 

İkinci Yıllık İzin Ne Zaman Hak Edilir?

İkinci yıllık izin hakkı, ikinci 1 yıllık süre dolduğunda elde edilir. Fakat buradaki yıl tanımı, takvim yılı değildir. Örneğin bir personel 1 Temmuz’da çalışmaya başladıysa, her 1 Temmuz’da yeni 1 yılı doldurmuş olur. Doldurduğu her 1 yıl için de yıllık izin hakkı kazanır. 

Yıllık İzin Kaç Gündür?

Yıllık izin süreleri, 14 ila 26 gün arasında değişir. Bu süreler, çalışanların, aynı iş yerinde geçirdikleri toplam süreye bağlı olarak belirlenir. Yani 1 yıllık izin hakkı ile 10 yıllık çalışanın yıllık izin süresi aynı değildir. Çalışma yılına göre yıllık izin süreleri ise şöyledir:
 

Hizmet Süresi	Minimum Yıllık İzin Süresi
1 yıldan 5 yıla kadar	En az 14 gün
5 yıldan 15 yıla kadar	En az 20 gün
15 yıldan fazla	En az 26 gün

Tablodaki sürelere ek olarak, yer altı işlerinde çalışanlara fazladan 4 gün yıllık izin verilir. Yani yer altında çalışmayı gerektirecek işler yapan kişilerin yıllık izinleri; ilk 5 yıl için 18 gün, 5 ila 15 yıl arasında 24 gün, 15 yıldan uzun süre çalışanlar için ise 30 gündür. 

Yıllık Ücretli İzin Süresi Nasıl Hesaplanır?

Yıllık izin süresi, tabloda da yer aldığı gibi çalışanın hizmet süresine göre hesaplanır. Örneğin 1 sene çalışanın yıllık izni ile 3 - 4 sene çalışanın yıllık izni aynı olup 14 gündür. Hizmet süresi arttıkça yıllık izin hakkı da çoğalır. 6 - 7 yıllık çalışanların 20 gün, 16 - 17 yıllık çalışanların ise 26 gün yıllık izin kullanmalarını bu hesaplamaya örnek olarak gösterebiliriz. 

Yıllık İzin Süresi 50 Yaş ve Üzeri İçin Ne Kadardır?

Yıllık izin süresi, 50 yaş ve üzeri çalışanlar için en az 20 gündür. Yaşı 50’nin üzerinde olan bir çalışan, birinci çalışma yılını tamamlamasının ardından en az 20 günlük yıllık izne hak kazanır. 

18 Yaşından Küçükler İçin Yıllık İzin Süresi Ne Kadardır?

18 yaşından küçükler için yıllık izin süresi en az 20 gündür. 50 yaş ve üzerine uygulanan madde, 18 yaşından küçükler için de geçerlidir. Yaşı 18’den küçük olan çalışanlar, aynı iş yerinde 1 yılı tamamladıktan sonra doğrudan 20 günlük yıllık izin hakkı elde ederler. 

Yıllık İzin Nasıl Kullanılır?

Bir çalışan, yıllık izin kullanmak için çalıştığı yerdeki ilgili birime başvurur. Bu süreçleri çoğu zaman insan kaynakları departmanı veya personel müdürleri yürütür. Daha küçük iş yerlerinde ise doğrudan işverenle iletişime geçilir. Bu tür küçük iş yerlerinde sözlü izin anlaşmaları da yapılır fakat hakların karşılıklı korunabilmesi için yıllık izin dilekçesi yazarak izin almak daha doğrudur. 

Yıllık İzin Dilekçesi Nasıl Yazılır?

İş yerlerinde, yıllık izin başvuruları için genellikle bir dilekçe şablonu olur. Çalışanlar, bu hazır şablona kişisel bilgilerini ve izin kullanmak istediği tarihleri yazıp imzalayarak ilgili birime verir. 

Dilekçenin verilmesinin ardından ilgili birim, bir yıllık izin çizelgesi düzenler. Çizelgede çalışana dair bilgiler ve hak edilen izin süreleri yer alır. Buradaki bilgiler ışığında da çalışana yıllık izin kullandırılır. 

Yıllık İzinle Ücretli İzin Arasındaki Farklar Nelerdir?

Yıllık izin, temelde bir ücretli izindir. Ücretli izin ise çalışanın izinli olmasına rağmen maaşından hiçbir kesinti yapılmaması anlamına gelir. Bu açıdan bakıldığında aralarında pek fark yoktur. Fakat farklı ücretli izin kalemleri de mevcuttur. Örneğin doğum izni, babalık izni gibi haklar yıllık izinden hariç olan diğer ücretli izinlerdir. 

Doğum İzni Yıllık İzinden Sayılır mı?

Doğum izni, yıllık izinden sayılmaz. Bu izin, çalışma süreci devam ederken doğum yapan kadınlara tanınan bir ücretli izindir. Doğum izni kapsamında kullanılan izin süreleri, yıllık izinden kesilmez. 

Babalık İzni Yıllık İzinden Sayılır mı?

Babalık izni almak yıllık izni etkilemez. Babalık izni de eşi doğum yapan erkek çalışanlara tanınan bir haktır. Ücretli izin olarak kullanılabilir ve yıllık izinden bağımsızdır. 

Hafta Sonu Yıllık İzinden Sayılır mı?

Hafta sonları, iş yerinin çalışma gününe bağlı olarak yıllık izne dahil edilir. Hafta tatilinin hafta sonuna denk geldiği durumlarda, hafta sonları yıllık izinden sayılmaz. Yani yıllık izin alan bir çalışanın izin süresine, haftalık izin süresi de eklenir. Fakat hafta tatili hafta içine denk geliyorsa hafta sonları da yıllık izinden sayılır. 

Pazar Günü Yıllık İzne Dahil mi?

Pazar gününün yıllık izne dahil edilme durumu da hafta tatili uygulaması ile aynıdır. Hafta tatilinin pazar günü olması durumunda pazar günü yıllık izne dahil edilmez. Fakat, bir çalışanın çarşamba günleri haftalık izne çıktığını düşünürsek, pazar günlerinin de yıllık izne dahil edilmesi gerekir. 

Kullanılmayan İzin Ne Olur? Yıllık İzin Devreder mi?

Kullanılmayan yıllık izin, çalışanın hakkı olarak kalmaya devam eder. Çalışanların yıllık izinden vazgeçme hakları olmadığı gibi işverenlerin de bu izni kullandırmama gibi bir durumu olamaz. Sonuç olarak, her yıl yıllık izinler mutlaka kullanılmalıdır. Ayrıca yıllık izin hakkının bir sonraki yıla devretmesi de mümkündür. 

Yıllık İzin Hakkı Ne Zaman Kullanılır?

Yıllık iznin ne zaman kullanılacağı, çalışan ve işveren arasındaki anlaşmaya göre belirlenir. Çalışanlar, diledikleri zaman dilekçe vererek yıllık izin talep edebilirler. Fakat işverenler, işlerin yoğunluğuna veya o tarihlerde izinde olan çalışanların sayısına bağlı olarak, dilekçedeki tarihlerin değiştirilmesini teklif edebilirler. Bu noktada önemli olan, yıllık izin talebinin yeteri kadar erken bir tarihte iletilmesidir. 

Yıllık Ücretli İzin Kaça Bölünebilir?

Yıllık ücretli iznin parçalı kullanılması mümkündür. Fakat bu konudaki seçim, çalışana bağlıdır. Çalışanların yıllık izni bölerek kullanma hakkı varken işverenler böyle bir kural koyamaz. İlgili yönetmeliğe göre yıllık izin, en az 1 parçasının minimum 10 gün olması şartıyla bölünebilir. Örneğin 20 günlük yıllık izin hakkı olan bir çalışan, tek seferde 20 gün değil 10 gün yıllık izin kullanımı gerçekleştirebilir. İznin bir bölümü 10 gün olduğu için kalan bölüm, isteğe bağlı olarak tek seferde veya iki, üç parçada kullanılabilir. 

Yıllık İzin Ücreti Ne Zaman Ödenir?

Yıllık izin ücreti, personel yıllık izne çıkmadan önce ödenir. Bu nedenle izin ücretinin ödeneceği tarih maaştan farklı olabilir. Yönetmeliğe göre yıllık izin ücretinin peşin ödenmesi gerekir. Eğer maaş günü, çalışanın senelik izinde olduğu bir güne denk geliyorsa, ödeme izin öncesi yapılır. Personelin yıllık izne çıkmadan önce alacağı en son maaşa ek olarak maaş gününde de ödenebilir. 

Yıllık İzin Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Yıllık izin ücreti, çalışanın maaşına göre belirlenir. Hesaplamada günlük brüt ücret ile yıllık izin süresi dikkate alınır. Hesaplama formülü ise şöyledir:

• Günlük Brüt Ücret x Yıllık İzin Süresi

Şimdi, günlük brüt ücretin 866,85 TL olduğu asgari ücret üzerinden 14, 20 ve 26 günlük yıllık izin süreleri için örnek hesaplamalara bakalım. 

14 Günlük Yıllık İzin Ücreti Ne Kadardır?

Asgari ücretli bir çalışana göre 14 günlük yıllık izin ücreti için hesaplama şöyledir:

• 866,85 x 14 = 12.135,9 TL

20 Günlük Yıllık İzin Ücreti Ne Kadardır?

Asgari ücretli bir çalışana göre 20 günlük yıllık izin ücreti için hesaplama şöyledir:

• 866,85 x 20 = 17.337 TL

26 Günlük Yıllık İzin Ücreti Ne Kadardır?

Asgari ücretli bir çalışana göre 26 günlük yıllık izin ücreti için hesaplama şöyledir:

• 866,85 x 26 = 22.538,1 TL

İş Sözleşmesi Sona Erdiğinde Yıllık İzin Ücreti Alacağı Nasıl Belirlenir?

İş sözleşmesi sona erdiğinde, yani çalışan istifa ettiğinde veya işten çıkartıldığında, kullanmadığı yıllık izinlerin ücreti çalışana ödenir. Ödenecek ücret ise iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte geçerli olan brüt ücrete göre hesaplanır. Bu hesaplamada da çalışanın kullanmadığı yıllık iznin gün sayısı dikkate alınır. 

İş sözleşmesinin sona erme sebebi, işverenin çalışanı işten çıkarması ise bu durumda yıllık izin ücretiyle birlikte kıdem tazminatı da ödenir. Kıdem tazminatı hakkında detaylı bilgi için “Kıdem Tazminatı Nedir, Nasıl Hesaplanır?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.